Zamek w Bezławkach

O zamku, który stał się kościołem.

Bezławki to malutka wieś położona ok. 12 km od Kętrzyna. Niewielu turystom jest znana. Odwiedzają ją jedynie czytelnicy przewodników turystycznych, w których jest więcej niż tylko ładne zdjęcia i krótki opis najważniejszych atrakcji Warmii i Mazur. A Bezławki warto jest odwiedzić dla zamku, który posiada ciekawą historię, stał się bowiem kościołem.

Kościół w Bezławkach już z daleka można rozpoznać, ponieważ rzeczywiście wygląda jak zamek. Stwarza niesamowite wrażenie. Jak łatwo cofnąć się w czasie w tym miejscu... Wita nas ceglana furta, na której ledwie widoczny, i to zaledwie fragmentami, jest cytat z Pierwszego Listu św. Pawła do Tesaloniczan. List ten jest uważany za najstarszy dokument chrześcijański. Został napisany prawdopodobnie około 50 roku po Chrystusie. A dalej - zarośnięty dziedziniec, który skrywa pozostałości nagrobków dawnego cmentarza.
 
Jaka jest historia kościoła? Aby ją poznać należy cofnąć się do czasów rycerzy z czarnymi krzyżami na plecach. W Bezławkach powstała strażnica krzyżacka, podległa prokuratorom kętrzyńskim. Była ona wpisana w linię warowni osłaniających granice państwa od wschodu (Pisz, Ełk, Okartowo, Szestno, Ryn, Giżycko, Kętrzyn, Węgorzewo, Barciany), stojąc na przedpolu nieprzebytej puszczy odgradzającej Zakon od Litwy. Murowany jednoskrzydłowy zamek otoczony był kamiennym murem z czterema basztami oraz wieżą bramną wybudowano pod koniec XIV wieku. W latach 1402-1408 zamek ten Krzyżacy przeznaczyli na rezydencję dla księcia Bolesława Świdrygiełły (najmłodszego brata króla Władysława Jagiełły). W kolejnych latach zamek był niszczony, odbudowywany, przebudowywany...

W roku 1513 zamek adaptowany został na kościół. W kościele znajdować się miały jeszcze sprzęty liturgiczne pochodzenia greckiego, które miał przekazać książę Świdrygiełło, była tam m.in. wyszywana kapa z wyobrażeniem obrazu Maryi z Dzieciątkiem z aniołami w rogach z wyraźnymi literami greckimi. Od 1525 r. do końca lat 70. XX wieku kościół służył wspólnocie ewangelicko-augsburskiej, aż do zupełnego braku wiernych tego wyznania.

Zniszczony kościół, na skutek opuszczenia, przekazany został katolikom i obecnie jest kościołem należącym do parafii katolickiej w Wilkowie.

Podczas remontu kościoła w latach 1985-1989 w krypcie grobowej odnaleziono 8 metalowych pustych trumien. Od czasu do czasu w Bezławkach organizowane są badania archeologiczne.

Aby obejrzeć wnętrze kościoła, należy znaleźć mieszkankę wsi (opiekującą się obecnie kościołem) i poprosić o otwarcie drzwi.

Św. Graal w Bezławkach?

Z kościołem w Bezławkach związana jest Legenda o św. Graalu. Graal to legendarny kielich (lub według innych przekazów misa), do którego Józef z Arymatei miał zebrać krew z przebitego boku Chrystusa spływającą po lancy włóczni. Św. Graal był poszukiwany przez  rycerzy króla Artura. Według ledendy święty Graal, był przez pewien czas ukryty w kościele w Bezławkach (dawnym zamku). Książę Bolesław Świdrygiełło podarował go dla kościoła.

W czasie ostatniej wojny polsko-krzyżackiej, gdy latem 1520 oddziały tatarskie nadeszły pod Bezławki, kielich miał zostać zamurowany w ścianie kościoła. Święty Graal po raz kolejny zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach; w miejscu jego ukrycia pozostał tylko wybity otwór w ściane, wysoko w miejscu zamurowanego okna.

Współcześni Bożogrobcy.

W kościele tym 15 lipca 1999 z okazji 900 rocznicy wyzwolenia Jerozolimy i 589-lecia bitwy pod Grunwaldem spotkali się przedstawiciele polskiego zakonu rycerskiego, kontynuującego tradycję bożogrobców (Bożogrobiec był to członek zakonu założonego w średniowieczu w celu strzeżenia grobu Chrystusa).

fot. ©Janusz Lipiński / AdobeStock