Pętla Wojnowska

Trasa Pętli Wojnowskiej to: Ruciane-Nida - Wojnowo - Gałkowo - Kadzidłowo - Nowy Most - Iznota - Wygryny - Guzianka - Ruciane-Nida. Swój początek bierze w Centrum Informacji Turystycznej i Promocji w Rucianym-Nidzie. Szlak będzie wiódł przez drogi o różnej nawierzchni: zbyt wygodne dla rowerzystów asfaltowe, mroczne leśne ścieżki i urocze wiejskie dróżki prowadzące przez łąki i pastwiska.

Po drodze ze 2 razy zobaczycie rzekę Krutynię tworzącą szlak kajakowy uznawany za jeden z najpiękniejszych nizinnych szlaków kajakowych Europy.

Otoczone Puszczą Piską - Start

Ruciane-Nida to 2-częściowe miasto (Ruciane i Nida) otoczone lasami Wielkiej Kniei, zwanej powszechnie Puszczą Piską. W jej najbogatszej przyrodniczo części utworzono Mazurski Park Krajobrazowy. Ruciane-Nida leżą nad jeziorami Nidzkie, Guzianka Wielka, Guzianka Mała i Bełdany.

Koniecznie zobaczcie w mieście kilka ciekawych zabytków:
- wyłuszczarnię nasion z 1890 r., która była największa w Prusach Wschodnich. Przywożono do niej szyszki z całych Prus, Polski i Rosji. Wyłuszczarnia składa się z kompleksu zabytkowych budynków. W 2006 r. została zmodernizowana. Nadal pozyskuje się w niej nasiona wykorzystywane w szkółkach leśnych. Warto skontaktować się z Nadleśnictwem Maskulińskim, by zwiedzić wyłuszczarnię.
- śluzę Guziankę pomiędzy jeziorami Guzianka Mała i Bełdany, będącą ważnym węzłem komunikacyjnym na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich
- kompleks fortyfikacji z przełomu XIX/XX w. wchodzących w skład Węzła obronnego Ruciane

Wojnowo ze starowiercami - Przystanek I

Staroobrzędowcy, zwani też starowiercami czy filiponami, w poł. XVII wieku odrzucili reformy prawosławia narzucone przez cara i zerwali z oficjalną Cerkwią. Z powodu prześladowań przenieśli się do Prus. Jakowlew Smirnow w 1830 r. założył pierwszą wieś staroobrzędowców w Puszczy Piskiej - Onufryjewo. Po niej były też inne, między innymi Wojnowo.

W 1846 r. wybudowano w Wojnowie cerkiew z dzwonnicą. Niestety spłonęła i w 1921 r. wybudowana nową świątynię z czerwonej cegły, zwaną molenną - domem modlitwy.

W Wojnowie znajduje się też cerkiew drewniana z lat 1921–1923. Przy cerkwi funkcjonuje prawosławny klasztor żeński (pierwotnie męski monaster staroobrzędowy z 1847 r.). Zakonnice i posłusznice z tego klasztoru zajmowały się dawniej nauczaniem dzieci prawosławnych z Wojnowa oraz wspierały działalność misyjną wśród miejscowych staroobrzędowców. Obecnie we wnętrzu klasztoru znajduje się muzeum, a w nim zdjęcia z przedwojennego Wojnowa, ikony z XIX w., księgi, krzyże, srebrny żyrandol... Wokół podwórza ciągną się budynki zakonne i gospodarcze.

W Wojnowie znajduje sie też cmentarz, na którym spoczywają staroobrzędowe zakonnice. Zwróćcie uwagę na białe drewniane krzyże ustawione filipońskim obyczajem w stopach zmarłego i zwrócone na wschód. Cmentarz położony jest nad jeziorem Duś. Nieco dalej, na pagórku, znajduje się rozległa nekropolia wiejska, na której chowano osoby świeckie. Cmentarze różnych wiar, drewniane chałupy i stare aleje drzewne to elementy charakterystyczne dla Mazur. Pamiętajcie o nich podróżując po Mazurach. Tak niewiele osób wie, że ten region to nie tylko jeziora i biwakowanie.

Gałkowo znane wśród celebrytów - Przystanek II

Gałkowo, tak ja Wojnowo, zostało założone przez starowierców. Pozostał po nich cmentarz z charakterystycznymi krzyżami.

W Gałkowie znajduje się Stadnina koni Ferensteinów należąca do Karoliny Ferenstein, żony Piotra Kraśko. Jeśli więc jesteście miłośnikami nie tylko rowerów, ale też jazdy konnej, skorzystajcie z okazji i wybierzcie się na konną przejażdżkę.

W Gałkowie organizowane są zawody jeździeckie oraz kilka innych imprez. W 2012 roku zorganizowano tam Pierwszy Maraton Mazur - imprezę promującą zdrowy tryb życia. Podczas gałkowskich imprez lansuje się wiele gwiazd: Kinga Rusin, Monika Richardson, Kaja Śródka, Małgorzata Rozenek...

Kolejnym interesującym miejscem znajdującym się w Gałkowie jest Dwór Łowczego - ponad 100-letni budynek, który należał do rodu Lehndorffów, właścicieli posiadłości w Sztynorcie. W 2004 r. zniszczony budynek został przeniesiony do Gałkowa i w 2007 r. odrestaurowany. Obecnie na jego parterze mieści się restauracja, a na piętrze urządzono Salon Marion Dönhoff. Znajdują się w nim pamiątkami (zdjęcia, nagrania, książki) po wielkiej niemieckiej dziennikarce, naczelnej redaktor tygodnika „Die Zeit” oraz po byłych właścicielach Sztynortu.
 
Przystanek III - Kadzidłowo z zabytkami...

Po Gałkowie kolejnym interesującym miejscem na trasie Pętli Wojnowskiej jest Kadzidłowo, a w nim Osada Kulturowa. Osada to kilka zabytkowych drewnianych budynków: "Oberża pod psem", mazurska chałupa podcieniowa z początku XIX wieku, budynek gospodarczy oraz dwa spichleżyki.

W najstarszym budynku Osady mieści się muzeum, gdzie zobaczyć można jak wyglądało na początku XIX wieku wyposażenie chałupy oraz szkoły wiejskiej. Jest też ekspozycja etnograficzna.

Budynki zostały przeniesione do Kadzidłowa z innych miejscowości.

W Osadzie Kulturowej w Kadzidłowie należy zwolnić. Jej dewizą jest "Nie mamy czasu dla ludzi, którzy nie maja czasu". Osada to miejsce promujące kulturę przyjemnego, spokojnego życia i jedzenia (zwróćcie uwagę na podobieństwo do Reszla, które jako pierwsze miasto w Polsce przystąpiło do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Cittaslow). Więc jeśli masz ochotę posmakować reginalnych potraw w atmosferze nieśpiesznej, a nawet przyjemnie leniwej, skorzystaj z oferty "Oberży pod psem" wchodzącej w skład Osady.

...i dzikimi zwierzętami

Jeśli macie ochotę odwiedzcie w Kadzidłowie także Park Dzikich Zwierząt. Zobaczycie tam m.in. rysia, wilka, puchacza, cietrzewia, głuszca, daniela, jelenia, łosia.

Osada Galindów - Przystanek IV

Po Kadzidłowie traficie do Nowego Mostu, a z niego do Iznoty. Wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Bełdany, od północy rozmieszczonych jest kilka miejscowości, a wśród nich właśnie Iznota. Znajduje się tam Osada Galindów - miejsce stylizowane na grodzisko pruskie.

Galindia była jedną z krain dawnych Prus. Zamieszkiwało ją plemię Galindów. Sama nazwa "Galindia" pochodzi od słowa "galsa" oznaczającego „kraj położony na końcu świata” (za granicą Galindii nie mieszkało żadne pruskie plemię, kończył się więc pruski kraj).

Galindowie żyli około V w. p.n.e. - XIII w. n.e. Przed atakami innych plemion pruskich kryli się na podmokłych terenach. Więcej nawet - swobodnie je zamieszkiwali. Przystosowali się do życia na bagiennych terenach do tego stopnia, że na palach wbijanych w bagno wznosili drewniane siedziby. A przez najbardziej niebezpieczne odcinki bagien budowali "palowe ścieżki", tzw. kulgrindy. Galindowie byli bardzo sprytnym plemieniem. Nie wszystkie z tych ścieżek miały swoje zakończenie - w ten sposób wyprowadzali przeciwnika w pole.

Galindowie zajmowali się łowiectwem i zbieractwem. Podczas polowania używali oni tzw. „niedźwiedziówki” (mieszanki zawierającej 35% wódki, miód i zioła) do odurzania i chwytania żywcem niedźwiedzi. Byli także "handlarzami" - utrzymywali kontakty handlowe z Imperium Rzymskim, gdyż przez ich ziemie prowadziła jedna z odnóg „bursztynowego szlaku” prowadzącego na Półwysep Sambijski.

Państwo Kubaccy (a raczej wódz Yzeggusem II i jego małożonka Helena II Piękna) wskrzesili Galindów. Utworzyli osadę pięknie położoną nad jeziorem Bełdany. Właściciele są jak najbardziej autentyczni. On – potężny mężczyzna, z siwą brodą, ubrany w lnianą koszulę i skórzany kaftan, w ręku trzyma maczugę. Ona – w lnianej sukni i bursztynowej biżuterii. Jeżdżą tak ubrani nawet do miasta!

Ośrodek składa się standardowo z centrum konferencyjnego i hotelu i restauracji oraz niestandardowo z pieczar, lochów uroczysk leśnych, kamiennych kręgów i labiryntów. Organizowane są niezwykłe imprezy: Napad Galindów, Wybory Najdzikszej Najlepszej Nałożnicy, Poszukiwanie bursztynu, wróżby, czary, rytuały, walki międzyplemienne...

Powrót

Przez Wygryny i osiedle Guzianka wchodzące w skład Ruciane-Nidy wrócicie do miasta.